Türkiye'nin En Kapsamlı Kripto Ansiklopedisine Hoşgeldiniz...

Açık Adres
Bir kullanıcının genel şifreleme anahtarının kısaltılmış sürümüdür. Tüm blokzincir tarafından görülebilir.

Admin Key
Yönetici Anahtarı, bir protokolde ve akıllı sözleşmede değişiklik yapabilmek için özel erişime sahip olan anahtardır.

Adres
Bitcoin ağında ödeme yapmak ve ödeme almak için kullanılan alfanumerik karakterler bütününe verilen isimdir. Taranabilir bir QR kod olarak kullanılabilir. Bitcoin’le size ödeme yapması için onlara vermeniz gereken tek bilgidir. Örnek Adres: 1kqHKEYYxC8CQPxyV53nCju3kk2ufpQqA2

Airdrop
Coin, Token ya da NFT gibi kripto varlıkların kullanıcıların cüzdanlarına ücretsiz olarak gönderildiği bir hediye programıdır. Genellikle pazarda adını duyurmak ve holderlarını sevindirmek isteyen projeler tarafından yapılır.

Akıllı Sözleşme
Belirlenmiş şartlara göre otomatik olarak çalışan blokzincir protokolleridir. Bilgisayarlı sistemler ile reel dünya sorunlarını çözmek amacıyla geliştirilirler.

Altcoin
Bitcoin’e alternatif olarak sunulan kripto para birimleri için kullanılan toplu isim. Alternatif Coin’in kısaltması. Ethereum, Litecoin, Avalanche ve Cardano birer altcoindir.

Anti Money Laundering (AML)
Kara para aklamanın önüne geçilmesi. Yasal olarak kazanılmış gibi görünmesini sağlamak için, yasa dışı yollardan elde edilen her türlü fonu dönüştüren insanları durdurmak için kullanılan terimdir. Sadece Bitcoin ve Kripto para ile ilgili olmayıp tüm dünyada kara paranın aklanmasını engelleyen kurumlar bulunur. Türkiye’de Masak bu amaçla kurulmuştur.

Arbitraj
Piyasalardaki altın, gümüş, petrol gibi emtialar ile Bitcoin gibi kripto paralar dahil, ticarete konu olan tüm varlık ve enstrümanları kapsamına alan, varlıklar arasında eş zamanlı olarak, farklı piyasa koşullarında (çeşitli borsalar arasında oluşan fiyat farklılıklarından kar sağlamak amacıyla) alım satım işlemi yapmaktır.

ASIC
Özellikle tek bir görevi yapmak için tasarlanmış silikon çipidir. Kendine özgü fonksiyonlar üzerinde fiziksel bağlantılı komut takımları ile hareket eden bir işlemci sistemidir. ASIC’ler aynı işi yapabilecek genel maksatlı işlemcilere göre daha ucuz ve daha hızlıdırlar. Bitcoin’lerin çıkarılmasındaki SHA-256 karma sorunlarını işlemek için dizayn edilmiştir.

ASIC Miner
Bitcoin madenciliği için yapılandırılmış, düşük elektrik tüketimi olan, yüksek üretim gücüne sahip, ASIC çip içeren ekipmanların genel adıdır.

ATH
All Time High. Bir varlığın tüm zamanların en yüksek seviyesine ait verisi için kullanılan kısaltmadır.

ATL
All Time Low. Bir varlığın tüm zamanların en düşük seviyesine ait verisi için kullanılan kısaltmadır.

Ayı Piyasası
Adını ayının pençesini yukarıdan aşağı vurmasından alan terim, yüksek oranlı belirli bir zaman aralığını kapsayan düşüşü temsil eder. Boğa piyasasının tam tersidir. Yatırımcıların satış yapacağını işaret eder.

Balina
Ekonomi, finans ve kripto para piyasalarında bir varlıktan elinde fazlaca bulunduran yatırımcılar için kullanılan bir terimdir.

Bitcoin
Sembolü ฿, kısaltması BTC olan sanal para birimidir.

Bitcoiner
Bitcoin sahibi ve aktif Bitcoin savunucularına verilen isimdir.

Bitcointalk
2009’da Bitcoin kurucusu Satoshi Nakamoto tarafından kurulan internet forumudur. Hala aktif olarak çalışmaktadır.

BTC
Bitcoin için para birimi kısaltmasıdır. Türk Lirasına TL deniliyor olması gibi.

Bitcoin Investment Trust
Bu özel ucu açık fon, özellikle Bitcoin yatırımı yapar ve yatırımcıları ve hissedarlarının adına Bitcoin’lerini güvenli bir şekilde saklamak için teknolojik bir protokol kullanır. Bu fona dâhil olan insanlara, güvenli bir şekilde, kendi dijital paralarını saklamak zorunda kalmadan ve satın almadan, Bitcoin yatırımı için bir yol sağlar.

Bitpay
Sanal ya da gerçek işletmelerin Bitcoin ödemesi alabilmesini sağlayan teknik alt yapıyı sunan ödeme işlemci şirketidir.

Bitstamp
2011 yılında kurulan Lüksemburg merkezli kripto para borsasıdır.

Blockchain
Blokzinciri kronolojik sırada tüm Bitcoin işlemlerinin halka açık günlüğüdür. Blok zinciri bütün Bitcoin kullanıcıları tarafından paylaşılır. Bitcoin adreslerinin bakiyesini kontrol etmek için ve iki kat harcamayı önlemek için kullanılır.

Blok
Blok ya da block, blok zincirinde bekleyen birçok işlemi onaylayan ve içeren bir kayıttır. Bitcoin için yaklaşık her 10 dakikada bir, işlemleri içeren ortalama bir yeni blok, madencilik yoluyla blokzincire eklenir.

Blokzincir
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’ne göre Blokzincir şeklinde yazılan ve kripto varlıkların tüm kullanıcılara açık işlem kaydıdır.

Blok Ödülü
Başarılı şekilde bir blok yaratan madenciye verilen ödüldür. Söz konusu kripto para birimi tarafından kullanılan politikaya bağlı olarak ve tüm bloğun zaten başarıyla çıkarılıp çıkarılmadığına göre, bir para ve işlem ücretleri karışımı olabilir. Şu anda Bitcoin ağında her blok için 6,25 Bitcoin ödülü veriliyor. Blok ödülü belli bir sayıda blok çıkarıldığında yarılanıyor. Bitcoin’de eşik 210,000 bloktur.

Boğa Piyasası
Adını boğanın başını yukarı kaldırmasında alan terim, yüksek oranlı belirli bir zaman aralığını kapsayan yükselişi temsil eder. Ayı piyasasının tam tersidir. Yatırımcıların alıma geçeceğine işaret eder.

Bollinger Bantları
John Bollinger tarafından oluşturulan teknik analiz yönetimidir. Hesaplamada hareketli ortalamaları ve standart sapmayı kullanır.

CBDC
Merkez Bankası Dijital Para Birimi’ne verilen İngilizce kısaltmadır. Ülkelere ait para birimlerinin dijital versiyonudur.

CEX
Merkezi borsalara verilen İngilizce kısaltma isim.

Chargeback
Türkçe’ye ters ibraz olarak çevrilen chargeback kredi kartı veya paypal ile ödemesi yapılan ancak karşılığında alınması gereken mal veya hizmeti hiç veya gereği gibi alınmaması nedeniyle ödenen paranın ilgili kredi kartına iade edilmesi işlemine verilen isimdir.

Client
Bir masaüstü, dizüstü bilgisayar ya da mobil cihaz üzerinde çalışan yazılım programıdır. Bu yazılım ağa bağlanır ve her türlü işlemleri iletir. Ayrıca bitcoin cüzdan içerebilir.

Coinbase
80 milyondan fazla kullanıcıya sahip ABD merkezli kripto para işlem platformu.

Confirmation
Bir işlemin ağ tarafından doğrulanmış olduğu ve geri döndürülme olasılığının düşük olduğu anlamına gelen işlemdir. Bir onaylama yeterince güvenlidir. Yine de daha büyük miktarlar için birden fazla onay istenebilir. Her onay, sistem yoğunluğuna göre 5 dakikadan 30 dakikaya kadar zaman alabilir. “Üç onay” çoğunluk tarafından kabul gören işlem sayısıdır. Her yeni onaylama ters tepme riskini kat kat düşürür. Her onay, işlemin doğruluğunun tekrar teyidi anlamına gelir.

CPU
Bilgisayarın işlemcisidir. İlk günlerde bunlar Bitcoin madenciliğinde kullanıldı ama zorluk seviyesi yükseldiği için artık kullanılmamaktadır. Bazı yeni kripto paraların madenciliğinde kullanılmaktadır.

Cryptocurrency
Kripto para birimi, kriptografiye dayalı matematiksel problemleri çözerek üretilen dijital veri.

Cryptography
Kriptografi, gizlilik, kimlik denetimi, bütünlük gibi bilgi güvenliği kavramlarını sağlamak için çalışan matematiksel yöntemler bütünüdür. Bu yöntemler, bir bilginin iletimi esnasında karşılaşılabilecek aktif ya da pasif ataklardan bilgiyi (dolayısıyla bilgi ile beraber bilginin göndericisi ve alıcısını da) koruma amacı güderler. Bir başka deyişle kriptografi, okunabilir durumdaki bir bilginin istenmeyen taraflarca okunamayacak bir hale dönüştürülmesinde kullanılan tekniklerin tümü olarak da gösterilir. Bitcoin işlemlerini doğrulamak ve güvenliğini sağlamak için kullanılır.

Cryptojacking
Kullanıcının bilgisi olmadan bilgisayar ya da telefonunun kripto para madenciliğinde kullanılmasını sağlayan bir siber saldırı çeşididir.

Dağıtık Defter Teknolojisi
Kısa adıyla DLT, işlemlerin ve detaylarının aynı anda birçok yerde kaydedildiği, paylaşılan bir veritabanını ifade eder.

DAO
Merkezi olmayan otonom organizasyonlardır. Kuruluş üyeleri tarafından kontrolü sağlanan ve merkezi bir hükümetten etkilenmeyen bir bilgisayar programı olarak kodlanmış kurallarla temsil edilen bir kuruluştur.

dApp
Merkeziyetsiz uygulamalara verilen kısa isim. Ethereum gibi ağlarda otomatikleştirilmiş akıllı kontratlarla ve cüzdan yazılımları ile çalışırlar.

Day Trader
Günlük al sat yaparak kazanç hedefleyen bir yatırımcı stratejisidir.

DEX
Merkeziyetsiz borsalara verilen İngilizce kısaltma isimdir.

DeFi
Merkeziyetsiz Finans’a verilen kısa isimdir. Geleneksel finansın borç, kredi, sigorta gibi konularını akıllı sözleşmeler aracılığıyla ele alır.

DDoS
Merkezi hedefin kaynaklarını tüketmek için bir saldırganın kontrolü altında çok sayıda bilgisayar kullanan, dağıtılmış bir hizmeti engelleme saldırısıdır. Genellikle meşru kullanıcıların hizmet görmesini engelleyen, hedefteki işlem ve bant genişliği kaynaklarını bağlamak için internet üzerinden ağ trafiğinin küçük miktarlarını gönderirler. Bitcoin borsaları ve madencilik havuz siteleri sürekli DDoS saldırılarına maruz kalmaktadır.

Deflation
Genel olarak piyasada fiyatların belirli bir zaman aralığında sürekli düşüş göstermesi durumudur. Bunun yanında enflasyon durumundan fiyat yükselişini durdurmayı ya da yavaşlatmayı veya enflasyon eğilimi karşısında fiyatları düşürmeyi öngören iktisat siyasetidir.

Dead Cross
Ölüm Kesişmesi. 50 günlük hareketli ortalamanın 200 günlük hareketli ortalamanın altına düşmesidir. Düşüş eğilimine işaret eden teknik gösterge ve Golden Cross’un tam tersi.

Difficulty
Kripto Para üretiminde bir blok üretmenin ne kadar süreceğini belirten sayısal değerdir. Zorluk derecesi yükseldikçe, o kripto paraya ait blok probleminin çözülmesi o oranda zaman alır. Zorluk derecesi eğrisi, kripto para protokolünün yazılım evresinde belirlenir. Buna göre üreten arttıkça belli oranda zorluk seviyesi de artar.

Double Spending
Bitcoin ya da diğer altcoinleri iki kez harcama hareketidir. Kullanıcı Bitcoin’leri işlem yaptığı aynı kripto para ile 2. işlem yaptığında meydana gelir. Bitcoin ağı işletimi ve güvenliği sistemi sayesinde çift harcama yapmak kolay değildir ama yine de sıfır-onay işlemlerini kabul eden kişiler için risk oluşturur.

Donanım Cüzdanı
Kullanıcının özel anahtarını saklayan fiziksel bir donanım aygıtıdır. Flash Bellek benzeri aygıtlarla desteklenen kripto varlıklar saklanabilir.

Dust Transaction
Çok küçük bir mali değeri olan, fakat blok zincirinde yer kaplayan, son derece küçük Bitcoin miktarları içeren transfer işlemdir. Bitcoin geliştirici ekibi ağ tarafından iletilecek minimum transfer miktarını artırarak toz işlemleri ortadan kaldırmak için çaba harcamaktadır.

Emir Defteri
Piyasadaki bir varlığa dair alıcı ve satıcıların listesidir.

Emtia
Benzer ürünler için birbirinin yerine kullanılabilen hammaddelerdir. Buğday, şeker, altın, bakır, silikon birer örnektir.

Enflasyon
Bir ekonomideki fiyat değerlerinin gerçek değere göre aşamalı olarak yükselmesi ve alım gücünün düşmesidir. Deflasyonun tersidir.

ERC-20
ERC-20 standartı, Ethereum ağında olan tokenların işlevsel hale gelmesi için uygulanan kuralları tanımlayan bir standarttır.

ERC-721
Ethereum blokzincirinde NFT’lerin uygulanması için teknik bir standarttır.

Escrow
Bir işlem sırasında transfer edilen değeri korumak için bir üçüncü parti hesabında para veya varlık tutma eylemidir. Burada 3. parti hesabı alıcı ve satıcı için güvenilir bir hesap olarak kabul edilir. Örneğin internet sitesi alışverişlerinde siz ürünü aldığınızı onaylayana kadar paranın sistemde kalması gibi.

Ether
Ethereum blokzincirinin yerel kripto para birimidir. Kısaca ETH.

Ethereum
2015 yılında kurulan, merkeziyetsiz ve açık kaynak kodlu blokzincirdir. Vitalik Buterin tarafından hayata geçirilmiştir. Yerel kripto para birimi Ether’dir.

Ethereum 2.0
Ethereum’un ölçeklenebilirliğini artırmayı ve iyileştirmeyi hedefleyen bir dizi güncellemeyi hedefler.

Ethereum Sanal Makinesi (EVM)
İnternet tarayıcısı aracılığıyla erişebilen bir geliştirme arayüzüdür. Geliştiriciler, merkeziyetsiz uygulamalar (dApp) yayınlayabilir ve dağıtabilir.

Exchange
Borsa. Farklı para formlarının ve diğer varlıkların alışverişi için kullanılan merkezi bir kaynaktır. Genellikle Bitcoin değişimleri ve dönüşümleri ile kripto para biriminin başka türlere, tipik olarak yasal paraya çevrilmesi için kullanılır.

Fan Token
Kripto para birimleridir. Fan token sahibi kullanıcılar; hediye, bilet, kulüp ürünleri, kulüp kararlarına dair oy hakları gibi ayrıcalıklara ve önceliklere sahip olurlar. Barcelona, Manchester City, Galatasaray, Trabzonspor gibi birçok kulübün Fan Token’ı vardır. Kulüplerin başarı ve etkinlik durumuna göre fiyatlarında hareketlilik görülebilir.

Faucet
Herhangi bir altcoin üretimi başlatırken kullanılan bir yöntemdir. Önceden çıkarılmış (pre-mine) yada üretimden hemen sonra elde bulundurulan kripto paranın yaratıcıları tarafından insanları cesaretlendirmek ve yeni çıkan parayı elinde tutmak isteyenleri teşvik etmek adına ücretsiz olarak verilmesidir. Musluk ya da çeşme olarak da kullanılır.

Fiat Para
Altın, gümüş vs. gibi değerli maden karşılığı olmayan, değerini sadece hükümetin, geçerli olduğunu ve her yerde kabul edilmesi gerektiğini kanunla belirlemesinden alan kanunname parası. Günümüzde hemen hemen bütün paralar kanunname parasıdır. Bu paraların halk tarafından mecburiyet dışında kabul edilip edilmemesi, o parayı çıkaran hükümete duyulan güvene bağlıdır.

Fork
Blok zincirinin alternatif devam eden bir versiyonunun oluşturulması, genellikle sağlayıcıların diğerlerinden farklı bir dizi işlem blokları çıkarmaya başlamasından dolayı oluşur. Çatallanma ya da ayrışma olarak da bilinir.

FPGA
Alan Programlanabilir Geçit Dizilimi, imal edildikten sonra özel fonksiyonları ile konfigüre edilebilir bir işleme çipidir. Üzerine talimatlar yazılabilir boş bir silikon barut gibi düşünün. FPGA topluca üretilebilir ve üretimden sonra yapılandırılabilir olduğu için, üreticiler ASIC çiplerini daha ucuza yaparak ölçek ekonomisinden faydalanır. Ancak bunlar genellikle çok yavaştır.

Gas
Ethereum blokzincirinde yapılan işlemlere ödenen ücretlerine Gas denir. Birim olan gwei ya da wei kullanılır.

Genesis Block
Blokzincirdeki ilk bloktur. Yaratılış bloğu.

Gigahash
Ölçülen milyarlarca sağlayıcılardan, saniyedeki olası sağlama girişimlerinin sayısıdır. (1000 Megahash)

GPU
Bilgisayarın ekran kartıdır. Özellikle modern bilgisayar oyunu grafiklerindeki milyonlarca çokgeni işlemek için gereken karmaşık matematiksel hesaplamaları yapan silikon bir çiptir. Ayrıca kripto para birimi üretiminde gerekli kriptografik hesaplamalar için de uygundur.

Golden Cross
Altın Kesişim, 50 günlük hareketli ortalamanın 200 günlük hareketli ortalamanın üzerine çıktığını gösteren teknik göstergedir. Death Cross’un tersi. Yükselişi işaret eder.

Göreceli Güç Endeksi (RSI)
Belirli bir varlığın aşırı alım veya aşırı satım şartlarını hesaplayan bir teknik göstergedir. 0 ile 100 arasında değerlenir, 70 ve üzeri değerlerin fazla alıma işaret ettiği kabul edilir.

Gwei
Ethereum blokzincirindeki en küçük Ether birimidir. Birim, Wei Dai isimli Bilgisayar Mühendisi’nden gelmektedir, Ether’in en küçük birimi onun adıyla anılır. 1.000.000.000 Wei = 1 Gigawei.

Hal Finney
Satoshi ile ilk Bitcoin işlemini gerçekleştiren yazılım geliştiricisi ve Bitcoin öncüsü.

Halving
Bitcoin gibi iş kanıtına dayalı, madenciliği yapılan bazı kripto paraların, belirli dönemlerde yaşadığı yarılanmadır. Madencilerin kazandığı ödül miktarının azalmasıdır.

Hareketli Ortalama
Bir varlığın trend yönünü belirlemek amacıyla kullanılan teknik göstergedir. Geçmiş fiyatlara göre hesaplanır.

Hash
Değişken bir miktarda veri alan ve daha kısa, sabit uzunlukta bir çıktı üreten matematik işlemidir. Bir çıkarım işlevinin iki önemli özelliği vardır. Öncelikle çıktıya bakarak bu orijinal girdinin ne olduğunu anlamak matematiksel olarak zordur. İkincisi, girdinin en ufak bir parçasındaki değişiklik bile tamamen farklı bir çıktı üretecektir.

Hashrate
Belirli bir süre içinde bir Bitcoin sağlayıcı tarafından yapılan çıkarımların sayısıdır. Bu süre genellikle bir dakikadır.

Hiperenflasyon
Zayıf ekonomi, hızlı ve sürekli fiyat artışlarını tanımlar.

Hodl
Bir kripto varlığı düşse de çıksa da elde tutmaya devam edileceğini ifade eden argo terim. Bitcointalk forumunda sarhoş bir kullanıcının sitemle yazdığı gönderideki yazım hatasıyla ortaya çıkmış ve bir meme haline gelmiştir. Kripto para yatırımcıları tarafından sıklıkla kullanılır.

ICO
İlk Coin Teklifi, kripto varlıkların ön satışı olarak bilinir.

Inflation
Fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve hissedilir artışını ifade eden bir durumdur. Diğer bir tanımı nominal millî gelirin, bu gelirle satın alınan mal miktarına (gerçek millî gelire) nazaran artması yani şişmesi demektir. Deflasyonun tersidir.

Input
Bitcoin ödemesinin nereden geldiğini gösteren Bitcoin işlemin bir parçasıdır. Genellikle, işlem bir nesil işlemi olmadığı, yani Bitcoin yeni çıkarılmadığı sürece bu girdi, bir Bitcoin adresi olacaktır.

IoE
Her Şeyin İnterneti (IoE), Nesnelerin İnterneti’nin sığdığı büyük resme bakmayı amaçlayan bir kavramdır. IoT’den daha kapsamlıdır.

IoT
Nesnelerin İnterneti. Fiziksel nesnelerin birbirleriyle veya daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır.

Kağıt Cüzdan
Paper Wallet. Kripto varlık depolamak ve işlem yapmak için kullanılan, özel anahtar, genel anahtar ve cüzdan adresini saklayan fiziki kağıttır.

Kilohash
Binlerce çıkarım içinde ölçülen, saniyedeki olası çıkarım girişimlerinin sayısıdır.

Kripto Para
Çevrimiçi değişim aracı olarak kullanılan dijital varlıklardır. Bitcoin, Ethereum, Shiba Inu gibi varlıklar buna bir örnektir.

KYC
Müşterinizi Tanıyın. Aracı kurumların müşterilerine ait kimlik vb. doğrulama işlemlerine denir. Genellikle, kripto para platformlarına üye olurken karşılaşılır.

Lightning Network
Blokzincirleri üzerinde çalışan ikinci katman (layer 2) ölçeklendirme teknolojisidir. Bitcoin Lightning Network buna bir örnektir.

Likidite
Ticaret, para ve ticaretle ilgili işlemlerde kullanılabilecek durumda olan satın alma gücü.

Limit Emri
Borsa’da bir varlığı istenilen fiyattan almak için verilen emir tipidir. Fiyatlar emir verilen seviyeye gelirse ticaret gerçekleşir.

Litecoin
Scrypt kanıtına dayalı bir altcoindir. Kısa adıyla LTC.

Madenci
İş kanıtı (Proof of Work) ile çalışan kripto paraların blokzincirdeki doğrulamalarını yapan ve karşılığında kazanç elde eden kullanıcılara denir. Blokzincir üzerindeki işlemler madenciler aracılığıyla gerçekleşir.

Mainnet
Bir blokzincire ait ana ağı ifade eden terimdir.

Market Order
Bir trade için verilen anlık talimat. Piyasa hızında bir varlık satın almak veya satmak için borsada girilen emir. Bir Bitcoin borsasında, Bitcoin’lerinin acilen satılmasını ya da satın alınmasını isteyen kişi, piyasa durumunun kar yapmak için tetiklenmesini beklemek yerine, bir piyasa emri verebilir. Bekleyen piyasa emirlerinin en yakınının gerçekleştirilmesidir.

mBTC
Bir Bitcoin’in binde birine verilen isimdir. (0.001 BTC).

Megahash
Milyonlarca çıkarım içinde ölçülen, saniyedeki olası çıkarım girişimlerinin sayısıdır.

MetaMask
Ethereum ağındaki merkeziyetsiz uygulamalara bağlanmak için kullanılan tarayıcı tabanlı dijital varlık cüzdanıdır.

Microtransaction
Çevrimiçi olmak üzere, bir varlık veya hizmet için küçük bir miktar ödemek. Mikro-işlemlerin içerdiği ağır komisyon nedeniyle geleneksel ödeme sistemleri altında gerçekleştirilmesi zordur. Örneğin çevrimiçi makale okuma işi için kredi kartı kullanarak iki kuruş ödemek zordur.

Mining
Bilgisayar donanım kullanılarak şifrelenmiş sorunları çözerek yeni Bitcoin’ler ya da altcoin’ler üretme eylemidir.

Mixing Service
Bitcoin’lerinizi başkalarınınkiyle karıştıran, sizin Bitcoin’lerinizi, sizin gönderdiklerinden farklı yeni girdi ve çıktılarla size geri gönderen hizmettir. Karıştırma hizmeti (aynı zamanda döner hazne olarak bilinir) sizin gizliliğinizi korur çünkü insanların size belirli bir Bitcoin göndermesini engeller. Ayrıca para aklama için kullanılacak bir potansiyele sahiptir.

Mt. Gox
İlk Bitcoin borsalarından biri ve tarihsel olarak en popüleri. Şimdi iflas etmiş olan ve Japonya’da temeli atılan, Mt. Gox 2010 yılında Jed McCaleb’ tarafından kurulmuştur. Geçmişte yaşadığı hack ve davalar ile gündeme gelmektedir.

NFT
Non Fungible Token, başka bir varlık türü ile değiştirilemeyen benzersiz kripto varlık. Genellikle blokzincire kayıtlı olan sanatsal çalışmalar olarak bilinir. Resim, fotoğraf, video, müzik vb. çoğu şey örnek verilebilir.

Nick Szabo
Satoshi Nakamoto olabileceği yönünde iddialar olan ABD’li bilgisayar bilimci.

Node
Düğüm. İşlemleri başkalarına bağlı bir kullanıcı tarafından Bitcoin ya da kripto para ağına bağlı bir bilgisayarı ifade eder. Blokzincirin bire bir kopyasını tutan cihaza denir.

Orphan Block
Geçersiz blok zinciri parçası.

Output
Bir Bitcoin işlem için hedef adresidir. Tek bir işlem için birden fazla çıktı olabilir.

Paribu
Merkezi İstanbul’da olan ve 2017’de kullanıma sunulan yerli kripto para alım satım platformudur.

P&L
Kar ve zarar oranını belirten, genellikle borsa arayüzlerinde olan kısaltma.

P2P
Eşten eşe. Birbirine bağlı en az iki ağ tarafı arasında olup, merkezi olmayan etkileşimlerdir. ‘Toplama ve dağıtım ağı’ düzenlemesine, içinde bütün katılımcıların arabuluculuk noktası üzerinden birbirleri ile işlem anlaşması yaptığı alternatif sistemidir.

Paper Wallet
Bir veya daha fazla açık Bitcoin adresi ve bunlara karşılık gelen özel anahtarları içeren basılı bir levhadır. Genellikle Bitcoin’leri güvenli bir şekilde depolamak için kolayca yıkılabilen yazılım cüzdanları ya da hacklenebilen veya ortadan kaybolabilen web cüzdanları yerine kullanılır. Soğuk Bitcoin depolamasının yararlı bir formudur.

Pool
Topluca bir blok çıkarımında bulunan çıkarım kullanıcıları toplamı ve daha sonra aralarındaki ödül bölünmesidir. Çıkarım sermayeleri, zorluk arttıkça sizin başarılı bir blok çıkarım olasılığınızı artırmak için kullanışlı bir yoldur. Madencilik havuzu.

Pre-mining
Para yayınlanmadan ve detayları parayı çıkarmak isteyen diğer kişilere açıklanmadan önce, Kripto Para birimi kurucusu tarafından paranın bir bölümünün çıkarılmasıdır. Ön-çıkarım genellikle scam coinler ile kullanılan yaygın bir tekniktir.

Private Key
Kişiye özel ve işlem yapmak için gerekli gizli sayısal anahtardır. Cüzdana erişim için kullanılabilir.

Proof of Stake (PoS)
Bir para birimi mevcut hissesinin, çıkarım yapabileceğin para miktarını hesaplamak için kullanıldığı çalışma kanıtına bir alternatiftir.

Proof of Work (PoW)
Hesaplama gücünü kazma kapasitesine bağlayan bir sistemdir. Blokların kendi içinde kolay bir hesaplama işlemi ile kazılması gerekir. Ancak bir ek değişken kazma sürecini daha zor hale getirmek için eklenir. Bir blok başarıyla çıkarıldığında, çıkarım biraz zaman ve hesaplamalı çaba almış olmalıdır. Böylece çıkarım blok işin kanıtı olarak kabul edilir.

PSP
Ödeme Servis Sağlayıcıdır. PSP çevrimiçi ödeme kabul etmek isteyen tüccarlar için ödeme işleme hizmetleri sunmaktadır.

Public Key
Herkes ile paylaşılan açık Bitcoin ya da kripto para adresini ifade eder. Cüzdana erişim için kullanılamaz.

Pump and Dump
Agresif tanıtım ve genelde yanıltıcı ifadeler kullanarak, ucuza üretilen veya edinilmiş bir finansal varlığın değerini şişirmektir. Tanıtım, değerini yukarı zorlayarak, diğerlerinin varlık elde etmesine neden olur. Değeri yeterince yüksek olduğunda fiyatı yükselten varlıklarını satar. Spekülatif ve hızlı şekilde gerçekleşen yükseliş ve düşüş hareketidir.

Resesyon
Ekonominin iki ya da daha fazla çeyrek dönemde negatif büyüme göstermesi durumudur. Ekonomide durgunluk olarak da adlandırılır.

Rust
Rust; açık kaynak kodlu, çoklu paradigmalı, ilk olarak Mozilla tarafından dizayn edilen ve geliştirilmekte olan; performansa, güvenliğe ve eş zamanlı işlem yapabilmeye odaklanmış bir sistem programlama dilidir.

QR Code
Kare kod. Bir veri dizisini temsil eden bir tek renkli bir desen içeren iki boyutlu bir grafik bloktur. QR kodları mobil telefonlardakiler de dahil olmak üzere kameralar tarafından taranacak şekilde tasarlanmıştır. Kripto para adreslerini kodlamak için de kullanılır.

Satoshi
Bitcoin’in yüz milyonda birine verilen isimdir. (0.0000001 BTC)

Satoshi Nakamoto
2010 yılı sonunda projeden çekilen Bitcoin protokolünün orijinal mucidi tarafından kullanılan isimdir. Bitcoin’in yaratıcısı olan kişi. Gerçek ismi olup olmadığı henüz bilinmemektedir.

Scamcoin
Yaratıcısı için para kazanmak amacıyla üretilen bir altcoindir. Scamcoinler genellikle hiçbir temel fikir ya da amaç taşımaksızın bu işle ilgilenen kişilerin yatırımlarını toplayıp piyasadan çekilme niyetiyle doğarlar.

SEC
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC), federal menkul kıymetler kanunlarını uygulamaktan ve yatırım sektörünü düzenlemekten sorumlu bağımsız bir ABD hükümeti organıdır.

Seed
Kurtarma cümlesi ya da tohum cümlesi. 12, 18 veya 24 kelimeden oluşan bir koddur, cüzdanınıza ve varlıklarınıza erişim için kullanılabilir.

Scrypt
ASIC madencilere karşı avantaj sunarken CPU ve GPU sağlayıcılara özellikle dost olacak şekilde tasarlanmış SHA-256 çalışma sisteminin alternatif bir kanıtıdır.

SHA-256
SHA (Secure Hash Algorithm), NSA (National Security Agency) tarafından geliştirilmiş Sayısal İmza Standardında (DSA-Digital Signature Standard) kullanılmak üzere tasarlanmış bir algoritmadır. SHA-0, SHA-1, SHA-2 olmak üzere üç versiyonu mevcuttur. Bu versiyonlardan ilki olan SHA-0 algoritması 1993 yılında oluşturulmuş, güvenlik açığı nedeniyle 2 yıl sonra 1995 yılında SHA-1 algoritması geliştirilmiştir. Kriptolojinin temelinde olduğu gibi e-imza uygulamalarında da algoritmaların hızlı çalışması önemlidir. Bunun için de verinin kendisi değil özeti imzalanır. Bitcoin işlemleri bu protokol ile yapılmaktadır.

Sharding
Parçalama. Bir blokzincir ağını bölümlemek için kullanılan mekanizmaya verilen isim.

Sıcak Cüzdan
Hot wallet ya da sıcak cüzdan, internete bağlı (online) kripto para cüzdanını ifade eden bir terimdir. Çalışma mantığı olarak soğuk cüzdanın tersi.

Signature
Bitcoin işleminin belirli bir yerden geldiğini kanıtlamak için özel ve açık anahtarlarının bir araya çıkarılmasıyla oluşturulan dijital bir özettir.

Silk Road
Genellikle Bitcoin gibi kriptolu para birimi ile genelde yasadışı alışverişler için kullanılan bir yeraltı çevrimiçi pazarıdır. Sahibi Ross Ulbricht tutuklandıktan sonra ‘İpek Yolu’ FBI tarafından Ekim 2013 yılının başlarında kapatılmıştır.

Soğuk Cüzdan
Cold wallet ya da soğuk cüzdan, internete bağlı olmayan (offline) kripto para cüzdanını ifade eden bir terimdir. Çalışma mantığı olarak sıcak cüzdanın tersi.

SPV
Basitleştirilmiş Ödeme Doğrulama. Tam blok zinciri indirmeden ödemeleri doğrulamak için düğümleri sağlayan Bitcoin protokolünün bir özelliğidir. Sadece blok başlıklarına gerek duyar.

Stale
Bir Bitcoin bloğu başarılı bir şekilde oluşturulduğunda başkalarının da bu bloğu alma girişimleri durdurulabilir çünkü o blok artık ‘eskimiş’tir. Başka birinin çoktan yapmış olduğu bir işi ücretsiz olarak tekrar yapmaya çalışmak olacaktır (Çoktan yapılmış, ortaklaşa çıkarılmış bir iş). Stale blok çıkaran madenci o blok için ödeme alamaz.

Solidity
Ethereum blokzinciri için özel tasarlanmış programlama dilidir. Akıllı sözleşme oluşturmak için tasarlanmış nesneye dayalı programlama dilidir. Polkadot kurucusu Gavin Wood tarafından geliştirilmiştir.

Stagflasyon
Resesyon ile enflasyonun aynı anda görüldüğü durumdur. Ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatlar da hızla yükselmektedir.

Taint
İki adresin ikisinin de belirli bir Bitcoin’i olduğu zaman, bu iki adresin ne kadar yakın bir şekilde bağlantılı olduğunun analizidir. İz analizi, Bitcoin’lerin çalıntı para olarak bilinen adresten şimdiki adresine giderken kaç adım izlediğini belirlemek için kullanılır.

Terahash (Th/s)
Ölçülen trilyonlarca sağlayıcılardan, verilen süredeki olası sağlama girişimlerinin sayısıdır. (Binlerce Gigahash). Madencilikte kullanılan en yüksek üretim gücü değeridir.

Testnet
Amaçları test etmek için tarafsız bir şekilde kullanılan alternatif, maddi değeri olmayan bir blokzincirdir.

Token
Blokzincirinde yer alan kripto paralara denir. Kendilerine ait bir blokzincir yoktur, var olan blokzincirlerinde çalışırlar.

Tor
Çevrimiçi kimliklerini gizlemek isteyen insanlar tarafından kullanılan anonim bir yönetim protokolüdür.

Transaction Block
Blok zincirine eklenebilen ve sonradan sağlanabilen bir bloğun içine toplanmış, Bitcoin ağı üzerindeki bir işlemler derlemesidir.

Transaction Fee
Bitcoin ağı üzerinden gönderilen işlemlere uygulanan işlem ücretine verilen isimdir. Bu ücret güvenilir bir şekilde blok sağlama işlemi yapan kişiye ödenir.

uBTC
Bitcoin’in yüz binde biri (0.000001 BTC)

Vanity Address
İsim gibi, isteğe bağlı bir modeli olan bir cüzdan adresidir. Örneğin FB Token için kullanılan 0xFB19075D77a0F111796FB259819830F4780f1429 adresi gibi, içerisinde FB ve 1907 ifadeleri yer alıyor.

Virgin Bitcoin
Ham, işlenmemiş Bitcoin’e verilen isimdir.

Volatil
Ekonomik olarak bağlı bulunduğu piyasanın aşırı dalgalanmaya müsait olması durumudur.

Volatilite
İşlem gören finansal bir varlık için fiyat hareketlerinin ölçümüdür. Kısaca fiyatlarda görülen dalgalanmalardır.

Wallet
Kripto varlıklarınızı taşımak ve depolamak için kullanılan cüzdana denir. Cüzdan aslında blokzincirdeki cüzdan adreslerinizde yer alan kripto paralarınızı harcamaya yarayan gizli anahtarlarınızı saklar. Her cüzdan tüm adreslerinizin toplam bakiyesini gösterir ve belli adrese belli bir miktar ödemenizi sağlar.

Web 3.0
Web 3.0 ya da Web3, blokzincir gibi teknolojilerin internetin yeni bir evreye geçerek dünyanın finansal olarak birbirine bağlanacağını öngören felsefedir.

Whitepaper
Kripto para projelerine dair teknoloji, amaç, hizmet ve açıklamaların yer aldığı teknik dökümandır.